Bardzo często pojęcia alergii i nietolerancji pokarmowej są stosowane przez pacjentów zamiennie. Należy jednak wyjaśnić, że to dwa odrębne pojęcia.
Alergia związana jest z reakcją organizmu na spożyte produkty (konkretnie na zawarte w nich białka), w której bierze udział układ immunologiczny.
Nietolerancje pokarmowe są to nadwrażliwości na spożywane rodzaje pokarmów lub ich składniki, ale w reakcji organizmu nie bierze udział układ immunologiczny. Wnikają ze znacznego ograniczenia lub całkowitego braku wytwarzanych w organizmie enzymów trawiących te substancje. Nietolerancje pokarmowe mogą być uwarunkowane genetycznie lub pojawić się w późniejszym okresie życia, spowodowane przebiegiem innych chorób.
Test na alergie pokarmowe
Testy na alergie pokarmowe są różne. Ich rodzaj zależą od typu reakcji alergicznych. Wyróżnia się dwa typy alergii: natychmiastowa i opóźniona.
Alergia natychmiastowa IgE-zależna, jak sam nazwa wskazuje uwydatnia się od razu po kontakcie z alergenem. Najpowszechniejsze objawy alergii IgE-zależnych to m.in.: opuchlizna, łzawienie oczu, pokrzywka, wysypka, bóle brzucha, biegunki i wymioty. Testy na alergie IgE-zależne można wykonać na alergeny pokarmowe (wybierając panel pokarmowy), ale również na alergeny wziewne (wybierając panel wziewny). Bardzo często dostępne są również panele, które zawierają trochę alergenów pokarmowych i trochę wziewnych. Na podstawie wyniku takich testów, w przypadku podwyższonych przeciwciał IgE przeciwko danemu produktowi, zostaje on wyeliminowany z diety.
Alergia opóźniona IgG-zależna może ujawnić się nawet do 72h po kontakcie z alergenem. Uznawana jest także jako nadwrażliwość pokarmowa. Alergie pokarmowe IgG- zależne odpowiedzialne są za tworzenie permanentnego stanu zapalnego o niskim nasileniu. Najczęstszymi objawami nadwrażliwości pokarmowych są m.in.: bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia, biegunki, przewlekłe zmęczenie i osłabienie organizmu, problemy skórne, migreny, czy też gwałtowne zmiany masy ciała. W przypadku wykrycia nadwrażliwości pokarmowych ważne jest czasowa eliminacja produktów wprawiających organizm w nadwrażliwość.
Badanie nietolerancji pokarmowej
Najbardziej powszechne badania na nietolerancje pokarmowe są wykonywane w kierunku nietolerancji laktozy, fruktozy oraz histaminy. Nietolerancje na laktozę i fruktozę dają objawy przede wszystkim z układu pokarmowego (biegunki, wzdęcia, bóle brzucha), natomiast w przypadku histaminy, nietolerancja może powodować dodatkowo ból głowy, duszności czy też wysypkę.
Testy nietolerancji pokarmowej można wykonać w dwojaki sposób. W przypadku diagnostyki w kierunku nietolerancji na fruktozę lub laktozę można wykonać wodorowe testy oddechowe po obciążeniu fruktozą lub laktozą, bądź badanie genetyczne z krwi lub wymazu z policzka. Natomiast w przypadku badania pod kątem wykrycia nietolerancji histaminy wykonuje się badanie z krwi w celu określenia aktywności enzymu DAO, odpowiedzialnego za rozkład histaminy w organizmie. Jeżeli dojdzie do wykrycia nietolerancji pokarmowych, należy produkty zawierające nietolerowane składniki znacznie ograniczyć lub nawet całkowicie wyeliminować z diety.
Odpowiednie rozpoznanie zarówno alergii jaki i nietolerancji pokarmowych jest kluczowe dla utrzymania prawidłowego stanu zdrowia.